De 33 van Soesterberg – 33 van Soesterberg

 

 

33 verzetsmensen, geëxecuteerd omdat zij opstonden voor de vrijheid van Nederland.. 

Laten we er samen voor zorgen dat zij niet voor niets gestorven zijn..

Over de 33 van Soesterberg

Op 10 mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen. Nederland was in oorlog. Er waren Nederlanders die zich aanpasten aan de regels van de Duitse bezetter, maar er was ook een groot deel van de bevolking die zich hiertegen verzetten. Georganiseerde verzetsgroepen dwarsboomden tijdens de oorlog het beleid van de Duitse bezetter. Zij hielpen o.a. (Joodse) onderduikers, verspreiden illegale kranten, smokkelden bonnen, vervalste legitimatiepapieren en pleegden sabotage. Zo ook de 33 verzetsmensen die op 19 november 1942  werden geëxecuteerd op vliegbasis Soesterberg.

Ze worden de “33 van Soesterberg” genoemd. Ze hebben vrijwel geen enkele connectie met elkaar, het enig wat ze gemeen hebben is dat ze zich verzetten tegen de Duitse bezetter en in koelen bloede zijn vermoord. Alleen omdat ze vochten voor hun vaderland. Van de verzetsmensen weten we dat ze diverse verzetsactiviteiten uitoefenden.

 

Van de verzetsgroep Deventer, Terwolde, Twello en Voorst, bestaande uit 15 personen, weten we dat zij branden stichten. Een meelfabriek en oogsten van NSB-boeren in Voorst, Terwolde, Welsum en Nijbroek gingen in vlammen op. Ook werden aardappelvoorraden van de Wehrmacht vergiftigd. De aanslagen die ze op treinen pleegden, waren minder succesvol. Zij gebruikten daarbij explosieven die niet krachtig genoeg waren.

 

Dertien personen behoorden tot de verzetsgroep Amsterdam, dat waren voornamelijk leden van de Communistische Partij Nederland, die door de Duitsers verboden was. Vanaf vrijwel het eerste uur is deze groep actief in verzetsactiviteiten. De groep bestond voor het merendeel uit gemeente en bedrijfsarbeiders en waren sterk betrokken bij de Februaristaking in 1941.

 

Vier verzetsmensen waren lid van de verzetsgroep Oranjevendel uit Almelo. Zij speelden een grote rol bij spionagewerkzaamheden. Zij speelden hun informatie door de Geallieerden.

 

Tot slot werd er nog één man gefusilleerd die afzonderlijk verzetsdaden hadden gepleegd. Zijn naam is Pieter van den Heuvel uit Oostzaan. Hij werd beschuldigd van bedrijfsspionage en brand bij de firma Fokker.

 

De meesten werden opgepakt omdat ze werden verraden. Na hun arrestatie werden ze uit diverse gevangenissen overgebracht naar kamp Amersfoort om van daaruit vervoerd te worden naar de vliegbasis Soesterberg. Wat er precies is gebeurd en hoe het is gegaan, dat weten we slechts van een enkele getuige. Een jongen van 17 jaar die vanwege zijn jeugdige leeftijd gespaard was gebleven. Er zijn ook geen officiële documenten van deze executie.

Een muur met twee hoge verticale openingen valt op in het heuvelachtige landschap, begroeid met bomen en struiken. Dit zijn de restanten van de ”Schiessstand”, de plek waar Duitse militairen hun schietvaardigheden trainden. De aarden wal daarachter dient als kogelvanger. Dit is de bewuste plek waar de 33 verzetsmensen werden geëxecuteerd. Ze zijn bewust naar Soesterberg gebracht, een andere plek dan waar ze vandaan kwamen. Dit was militair terrein, waarop geen getuigen aanwezig waren. Dat behoorde tot de tactiek van de nazi’s hier in Nederland.

  

Om de schoten van het vuurpeloton te camoufleren werden tegelijkertijd schietoefeningen georganiseerd. De verzetsmensen zijn achter een aarden wal gedood en in een massagraf gedeponeerd. Onder hen was ook een invalide man. Hem hebben ze later in het graf gevonden, samen met de stoel waarop hij was vastgebonden.

 

Kort na de Tweede Wereldoorlog werd een onderzoek gedaan naar de stille fusillade tijdens de bezetting door de Duitsers op 19 november 1942. Onderzoek naar het massagraf is uitgevoerd door majoor A. Siedenburg, Hoofd Dienst Identificatie en Berging Massagraven. De slachtoffers lagen in een Engelse bomkrater van 10 -12 meter diep. Het graf was overdekt met bomen en andere materialen. Het graf lag niet op de locatie van het kruis maar ten noorden hiervan in het complex van de munitiebunkers. Het graf is gevonden in augustus/september 1945. De slachtoffers zijn op diverse begraafplaatsen herbegraven. In het najaar van 1945 is een eenvoudig houten kruis bij de heuvel ter hoogte van de Duitse schietbaan geplaatst op initiatief van de heer Pasman van de gemeente Soest. Pas veel later werd de herdenkingssteen met herinneringsplaquette aangebracht, met daarop de namen van de vermoorde verzetsmensen.

Het is lang geleden, toch mogen wij het nooit vergeten, de 33 mannen die hebben gestreden, voor een beter leven


Rukiye Baraktar

Opmerkingen bij artikelen.

Heeft u opmerkingen bij artikelen op deze website? Treft u een fout aan of heeft u een inhoudelijke aanvulling?

Neemt u dan contact op via het contactformulier op de contactpagina.