VERZETSGROEP DEVENTER – TER WOLDE – TWELLO – VOORST – 33 van Soesterberg

 

 

33 verzetsmensen, geëxecuteerd omdat zij opstonden voor de vrijheid van Nederland.. 

Laten we er samen voor zorgen dat zij niet voor niets gestorven zijn..

VERZETSGROEP DEVENTER – TER WOLDE – TWELLO – VOORST

Op 23 november 1942 koppen alle kranten op de voorpagina: vijftien verzetsmensen zijn door de krijgsraad in Arnhem ter dood veroordeeld en het vonnis is reeds voltrokken. De mannen zijn op 19 november, tegelijk met verzetsmensen uit Amsterdam en Hengelo op een schietbaan bij Soesterberg doodgeschoten.

De Gelderse mannen maken deel uit van verzetsgroep Deventer-Terwolde-Twello-Voorst. In het begin richt zich de groep vooral op het verlenen van hulp aan onderduikers. Later wagen ze zich ook aan sabotage acties. Een meelfabriek gaat door hun toedoen in vlammen op. Ze vernietigen de oogst van boeren uit de streek die van plan zijn de opbrengst aan de Duitsers te verkopen. Dit omdat de Duitsers meer betalen dan dat de oogst bij de veiling op zou brengen.

Daarnaast vergiftigen ze een partij aardappels die voor het Duitse leger bedoeld is. Helaas wordt de groep verraden. Het is half oktober 1942 als, tijdens brandstichting bij een boer in de buurt, een aantal mannen op heterdaad betrapt worden door de Sicherheitsdienst. De rest van de verzetsgroep wordt korte tijd daarna ook opgerold. De vijftien mannen moeten op 12 en 13 november in Arnhem voor de krijgsraad verschijnen. Eigenlijk staat het vonnis van tevoren eigenlijk al vast: ze krijgen de doodstraf, vanwege sabotage en brandstichting. Vermoedelijk is de groep verraden door de nieuwe leider, die hen juist had aangespoord om de verzetsactiviteiten uit te breiden naar sabotageacties. Cornelis van der Kraats, alias “Frans”. Helaas is de gehele en juiste toedracht niet meer te achterhalen en we zullen nooit exact weten die de groep verraden heeft.

Vanuit het huis van bewaring worden zij overgebracht naar “Kamp Amersfoort”. De vijftien ter dood veroordeelde verzetsmannen zitten bij elkaar en schrijven hun afscheidsbrieven. Moedig als ze zijn vloeit er geen traan. Voor de terechtstelling krijgen de mannen een galgenmaal, dat onder meer uit appels en vis in het zuur bestaat. Schrijnend is dat “de man zonder benen” ook veroordeeld is. Ondanks zijn handicap maakt de Duitse bezetter geen uitzondering voor hem. Hij zal door zijn kameraad op een stoel naar de executieplaats gedragen worden. In het massagraf wat later is gevonden bleek dat hij op zijn stoel vastgebonden was. Op 19 november 1942 om 14.00u. vindt de executie plaats, op hetzelfde moment wordt er op de schietbaan door de Duitsers geoefend. Waarschijnlijk om zo de aandacht af te leiden van wat daar daadwerkelijk plaats vond.

 

Hoewel de executie in het geheim heeft plaats gevonden werd er op basis van geruchten na de oorlog gezocht op de Soesterberger schietbaan. Na de oorlog werden er sporen van een massagraf aangetroffen. Dit was in 1945. Het massagraf, een Engelse bomkrater van ca. 10 tot 12 meter diep, was gecamoufleerd door ingegraven bomen en struiken. Bijzonder detail is dat het onderzoek naar het massagraf is uitgevoerd door majoor A. Siedenburg, Hoofd Dienst Identificatie en Berging Massagraven en vader van Anton Siedenburg, een van de leden van de verzetsgroep Deventer-Terwolde-Twello-Voorst. Zijn vader wist tot de vondst weliswaar dat zijn zoon niet meer leeft, maar niet waar zijn lichaam begraven is. De verzetsmensen zijn op verschillende plekken herbegraven, waaronder velen op het Ereveld in Loenen.

KLAAS JURRIEN BAKKER
HENDRIK WILLEM EEKHUIS
JAN EEKHUIS
GERRIT JAN VAN ’T EINDE
BERNARD ERNST LODEWIJK IMMERZEEL
WILHELMUS JOHANNES LENSSEN
CORNELIS LUGTHART
WILHELM VAN DER MATEN
GERRIT JAN NIEUWENHUIS

JOHANNES RODERT
ANTON WIJBRAND SIEDENBURG
FRANCISCUS BERNARDUS CANISIUS MARIA TEELEN
FREDERIK DE WEERD
WILLEM DE WEERD
GERRIT VAN WERVEN

Opmerkingen bij artikelen.

Heeft u opmerkingen bij artikelen op deze website? Treft u een fout aan of heeft u een inhoudelijke aanvulling?

Neemt u dan contact op via het contactformulier op de contactpagina.